Kürtçe Tiyatronun Kamu Düzenini Bozabileceği Düşüncesi Irkçıdır, Kınıyoruz!
Açık kaynaklara yansıyan bilgilere göre İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosunda ilk defa oynanması planlanan Kürtçe tiyatro oyunu, gösterime saatler kala yasaklandı. Teatra Jiyana Nû tarafından Kürtçe oynanacak olan Dario Fo’nun oyunu Bêrû (Yüzsüz), Şehir Tiyatroları Gaziosmanpaşa Sahnesinde izleyicilerle buluşmaya hazırlanırken polis, kaymakamlığın yasak kararını oyunculara tebliğ ederek oyunun gösterilmesine engel oldu.
Kaymakamlığın yasak kararında “Yapılmak istenen tiyatro etkinliğinin genel kamu düzenini bozabileceği değerlendirildiğinden, ilçemiz sınırları içerisinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının tasarrufa müteallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması amacıyla 5442 Sayılı İl İdaresi Kanununun 32/ç maddesi ve 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu 17. Maddesi hükümleri doğrultusunda adı geçen Teatra Jiyana Nû isimli özel tiyatro tarafından BERU: KLAKSON BORİZAN BİRT isimli tiyatro oyununun Gaziosmanpaşa ilçemiz sınırları içerisinde tüm açık/kapalı alanlarda yapılmasının süresiz olarak YASAKLANMASI hususunu tensiplerinize arz ederim” ifadeleri yer almaktadır. (1)
Daha önce yine açık kaynaklara yansıyan haberlere göre;
- İstanbul Ticaret Üniversitesinde Öğretim Görevlisi olarak ders veren Bekir Tank, 13 Ocak 2017 tarihindeki dersinde öğrencilere İstiklal Marşı’nı Kürtçeye çevirmeleri ödevi verdiği için derslerden el çektirilmiş ve YÖK’ün 2547 sayılı kanununun 53/A maddesi doğrultusunda, “öğrencileri din dil ve ırk ayrımı üzerinden tahrik ettiği ve bölücülük yaptığı” suçlamasıyla hakkında soruşturma açılmıştır. Bekir Tank’a sözleşme tarihinin dolduğu 31 Ağustos 2020 tarihine kadar başka ders verilmemiş ve sözleşmesi uzatılmayarak görevine son verilmiştir. (2)
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), 9. sınıflar tarih kitabının 2020 baskısında Kürtlerle ilgili bölümlerin bir kısmını kitaptan çıkarılırken bir kısmı değiştirilmiştir. 9.sınıf Tarih kitabının 2019 yılındaki baskısında “İslamiyet Araplar ve Türkler dışında Acemler, Berberiler ve Kürtler tarafından da benimsendi” denilirken 2020 baskısında “İslamiyet Araplar ve Türkler dışında Acemler ve Berberiler tarafından da benimsendi” denilerek cümleden “Kürtler” kelimesi atılmıştır. 2019 yılında sahabe Caban El Kurdi’den bahsedilirken ve Kürtlerin Müslümanlaşma sürecinin Hz. Muhammed döneminde başladığı aktarılırken 2020 yılındaki 9. Sınıf tarih kitabında bu bilgiler yer almamıştır. Bu değişikliğin MHP Genel Sekreteri İsmet Büyükataman tarafından Ziya Selçuk’a yazılan ve kitaptaki ilgili bölümü “eğitimin milliliği açısından sakıncalı” bulduğunu belirten mektubu takip eden yılda gerçekleşmiş olduğu yine açık kaynaklardan öğrenilmiştir. (3)
Bu örnekler ve benzerleri, devletin kurumlarında Kürtlere yönelik ayrımcılığın sistematik olduğu hakkındaki kanaatleri güçlendirmekte ve ayrımcılığı normalleştirerek ırkçılığın yükselmesine sebep olmaktadır.
Dünya çapında bilinen ve Türkçe dahil başka dillerde oynadığında sorun olmayan bir oyunun Kürtçe oynanmasının kamu düzenini bozabileceği düşüncesi ırkçı bir düşüncedir. Gaziosmanpaşa İlçe Emniyet Müdürü ve Gaziosmanpaşa Kaymakamının imzasını taşıyan bu yasaklama kararı görevin, ayrımcı ve ırkçı saiklerle kötüye kullanılmasıdır.
HAK İnisiyatifi Derneği, Dil Hakları Komisyonu olarak; öncelikle Gaziosmanpaşa Emniyet Müdürü ve Kaymakamının bu ırkçı tutumunu ayıplıyor ve kınıyoruz. Devlet bürokrasisi, zaman zaman Kürtçeye yönelik benzer ayrımcı refleksler göstermekte ve kamuoyunu incitmektedir. Bürokrasinin bu ayrımcı ve ırkçı tutumunun ortadan kaldırılması için bir yüzleşme gerektiği açıktır. Bu vaka özelinde;
- Söz konusu ayrımcı ve ırkçı yazının İçişleri Bakanlığı tarafından geri çekilmesini,
- Gaziosmanpaşa İlçe Emniyet Müdürü ve Gaziosmanpaşa Kaymakamı’na görevi ırkçı ve ayrımcı saiklerle kötüye kullanmaktan soruşturma açılmasını, soruşturma süresince görevden el çektirilmelerini,
- Kürt kamuoyunun haysiyetini inciten bu ayrımcılıktan ötürü hükümet tarafından özür dilenmesini talep ediyoruz.
Kaynaklar:
(3) https://www.rudaw.net/turkish/middleeast/turkey/290920204
